جوان آنلاین: وزیر خارجه روسیه در نشست «فرمت مسکو» درباره افغانستان تأکید کرد استقرار زیرساختهای نظامی کشورهای ثالث در افغانستان یا کشورهای همسایه «به هیچ بهانهای پذیرفتنی نیست»؛ موضعی که تلویحاً ادعای امریکا درباره احتمال بازگشت به پایگاه بگرام را رد میکند. امیرخان متقی، وزیر خارجه افغانستان نیز گفته که کشورش اجازه بازگشت هیچ نیروی خارجی را نخواهد داد. در نتیجه، همصدایی مسکو و کابل نشان میدهد که افغانستان بار دیگر به محور رقابتهای امنیتی قدرتهای جهانی بازگشته است.
روسها در افتتاحیه نشست فرمت مسکو که روز سهشنبه برگزار شد، مستقیماً استقرار نظامی خارجیها در افغانستان و کشورهای دیگر را مورد انتقاد قرار دادند. سرگئی لاوروف گفت: «ما مجدداً بر غیرقابل قبول بودن قطعی استقرار زیرساختهای نظامی کشورهای ثالث در خاک افغانستان و همچنین خاک کشورهای همسایه، تحت هر بهانهای، تأکید داریم.» وی اضافه کرد که تلاشهای نابجا برای نصب پایگاه خارجی در افغانستان «موجب بیثباتی و درگیریهای جدید خواهد شد.»
همزمان، امیرخان متقی، وزیر امور خارجه افغانستان در همین نشست تأکید کرد که افغانها اجازه نخواهند داد «حضور خارجی» در خاکشان تثبیت شود. کابل بهطور مشخص بازگشت یا استقرار امریکا در پایگاه بگرام را رد کرده است. ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان، به خبرنگاران گفته است: «هیچ برنامهای برای استقرار پرسنل یا پایگاههای نظامی شخص ثالث در خاک افغانستان وجود ندارد.»
در بخشی از گزارش رسمی منتشرشده که وزارت امور خارجه روسیه پس از نشست منتشر کرده، شرکتکنندگان بر ضرورت افغانستانی مستقل، متحد، عاری از مداخله خارجی و تروریسم تأکید کردند. آنها تلاش غرب را برای بازگرداندن حضور نظامی امریکا در افغانستان محکوم کرده و خواستهاند جامعه بینالمللی مسئولیت آسیبهایی را که طی ۲۰ سال اشغال بر افغانستان وارد شده، بر عهده گیرد. افغانستان از زمان سقوط حکومت پیشین در سال ۲۰۲۱، مدام بر حق حاکمیت خود تأکید کرده است و در گفتمان بینالمللی مکرراً بازگشت خارجیها به پایگاههایی، چون بگرام را غیرقابل قبول دانسته است. رسانههای بینالمللی انگلیسیزبان مثل تاس و اسپوتنیک گزارش دادهاند که در متن بیانیه فرمت مسکو، ممنوعیت حضور نظامی بیگانگان تحت هر عنوان، اعم از توافق سیاسی یا دعوت رسمی، تکرار شده است؛ موضوعی که نشان میدهد موضع روسیه تنها به سخنرانی لاوروف محدود نیست بلکه با اجماع منطقهای همراه است.
افغانها همچنین آشکار کردهاند که پذیرش کمک و همکاری بینالمللی را منوط به احترام به استقلال ملی خود میدانند؛ آنها خواستار آن هستند که تحریمها علیه بخشهای بانکی و مالی افغانستان برداشته شود و داراییهای مالی مسدود شدهشان بازگردانده شود، اما نه به قیمت پذیرش هرگونه پایگاه خارجی یا دخالت نظامی. موضع ضد بازگشت بگرام نهتنها یک عکسالعمل سیاسی به فشارهای امریکا است، بلکه به نظر میرسد بخش مهمی از استراتژی دیپلماتیک کابل برای جلب حمایت کشورهای منطقه و تأکید بر نقش افغانستان به عنوان بازیگری مستقل در مسائل امنیتی و منطقهای باشد.